Witam po bardzo długiej przerwie...
Ostatni post zamieściłem tutaj niemal pół roku temu. W ciągu tych kilku miesięcy sporo się wydarzyło: zmieniłem stan cywilny (już w czerwcu), podjąłem nową pracę i przeprowadziłem się do Warszawy. Od połowy sierpnia nie pracuję już dla Wydawnictwa Austeria. W związku z tym idea bloga pt. Austeria legła w gruzach. Nie wydaje się też by w najbliższym czasie miała ruszyć odbudowa :-)
W związku z tym ogłaszam śmierć kliniczną niniejszego bloga. Będzie on dostępny w sieci nadal (stad śmierć kliniczna), jako swego rodzaju archiwum (widzę po statystykach, że ciągle znajdujecie tutaj przydatne informacje), ale nie będą publikowane nowe artykuły.
Nie wykluczam iż w podobnej (lub nie) formule powrócę jeszcze do pisania, ale na pewno pod innym adresem. Jeśli tak się stanie poinformuje o tym tutaj.
Dziękuję wszystkim wiernym i okazjonalnym czytelnikom za te ponad dwa lata czytania moich nie zawsze składnych myśli. Było mi bardzo miło. Wszystkiego najlepszego!

Przeczytałem właśnie u Roberta Gwiazdowskiego, że Centrum A. Smitha obliczyło, iż 14 czerwca obchodzimy Dzień Wolności Podatkowej - innymi słowy, do tego dnia wszystkie zarobione przez nas pieniądze szły na różnego rodzaju podatki i inne przymusowe opłaty. Od poniedziałku zarabiamy już tylko na siebie!

Dla mnie ten dzień będzie się jednak zawsze kojarzył z zupełnie czymś innym. Też z wolnością (aczkolwiek nie wszyscy się ze mną zgodzą zapewnie), ale zupełnie innego rodzaju...

Jeśli jeszcze nie widzieliście filmu Ariego Folmana, JCC Kraków serdecznie zaprasza na projekcję filmu  "Walc z Baszirem".

W czwartek, 4 czerwca, o godz. 20.00
ul. Miodowa 24

Film z polskimi napisami

Rabin Israel Baal Szem Tow (czyli "BeSZT", 1698-1760), twórca chasydyzmu, zmarł w czasie święta Szawuot 1760 roku.

Chociaż w przeciwieństwie do AAPA-y ja na wybory do PE się nie wybieram, ale także zrobiłem sobie test wyborczy. Moje wyniki wskazują jednoznacznie, że powinienem głosować na UPR! (zgodność w 95%). Cóż, jestem liberalnym konserwatystą...

Gdybym mieszkał w Wielkopolsce to głosowałbym na tego pana...

Jeżeli o tobie zapomnę, Jerozolimo...

Zdjęcie po lewej zostało zrobione tuż po tym, jak pierwszy oddział IDF dotarł pod Ścianę Płaczu. Zdjęcie po prawej przedstawia te same osoby w tym samym miejscu 40 lat później...

To zdjęcie z kolei (autorstwa Davida Harrisa) zostało zrobione (o zgrozo...) podczas pierwszego Szabatu pod Ścianą Płaczu po zajęciu Starego Miasta.

Rabin Mosze Chaim Luzzato ( znany też jako"Ramchal"), filozof, kabalista, urodził się w Padwie w 1707 roku. W młodym wieku zaczął studia kabalistyczne pod kierunkiem rabina Mosze Zacuto.
W 1735 zmuszony został do opuszczenia rodzinnych stron, przeniósł się do Amsterdamu i zajął się szlifowaniem diamentów i soczewek. W 1740 roku opublikował najsłynniejsze bodaj swoje dzieło - "Mesilat Jeszarim" (Ścieżka sprawiedliwych). Trzy lata później osiedlił się w Akko w Ziemi Izraela, a kilka lat później zmarł. Pochowany został prawdopodobnie w Tyberiadzie.

Przedwczoraj, 33 dnia liczenia omeru (Lag baOmer), przypadała rocznica śmierci rabina Mojżesza Isserlesa, znanego jako Rama, Remu, bądź Remo (w zależności od przyjętego sposobu wymowy).Poniżej fragment biogramu r. Isserlesa zaczerpnięty z książki H. Halkowskiego "Żydowski Kraków - legendy i ludzie" wydanej przez Wydawnictwo Austeria:

Mojżesz (ben Israel) Isserles (zm. 1572), zwany RaMA, ReMA albo ReMU (co jest galicyjską formą wymowy akronimu utworzonego od Rabi Mosze Isserles) – najsłynniejszy żydowski uczony w Polsce, naczelny rabin krakowskiej gminy żydowskiej i rektor krakowskiej jesziwy. Autor wielu dzieł z zakresu żydowskiego religijnego prawa, a także natury religijnej i filozoficznej; najwybitniejszy aszkenazyjski kodyfikator prawa.
Rodzina rabina Mojżesza Isserlesa pochodziła z Regensburga (Ratyzbony) w Bawarii. Jego ojciec, Izrael Isserl, był bankierem i bogatym kupcem; prowadził rozległe interesy w Koronie i na Litwie (dokąd często jeździł, towarzysząc dworowi króla Zygmunta Augusta). Mojżesz Isserles urodził się w Krakowie pomiędzy rokiem 1520 a 1525 (choć według innych źródeł nawet w 1530 roku). Studiował w Lublinie, w jesziwie prowadzonej przez rabina Szaloma Szachne (ucznia rabina Jakuba Polaka). Pierwsza żona ReMU, Gołda, była córką jego nauczyciela.
Po powrocie do Krakowa został wybrany naczelnym rabinem Krakowa. [...] Korzystając z funduszy rodziny, Mojżesz Isserles założył w Krakowie jesziwę, która wkrótce zdobyła sławę w całym żydowskim świecie. Przybywali do niej wtedy na naukę żydowscy studenci nie tylko z terenu Polski, ale i z innych regionów Europy środkowej i wschodniej, np. pochodzący z Niemiec i działający później w Pradze słynny historyk, matematyk i astronom Dawid (ben Szlomo) Gans (1541–1613), czy też tacy wybitni polscy rabini jak Mordechaj (ben Abraham) Jaffe z Poznania (zwany Lewusz, ok. 1535–1612), i Joszua (ben Aleksander) Falk haKohen (Katz) ze Lwowa (ok. 1555–1614). Rabin Mojżesz Isserles był uznanym autorytetem w kwestiach halachy – zwracano się do niego o opinię z różnych stron żydowskiego świata; jego responsa rabiniczne wydane zostały w Krakowie w 1640 roku. Poza studiowaniem Tory i Talmudu zajmował się on także filozofią, astronomią, historią i kabałą, co wytykali mu niektórzy współcześni (między innymi spokrewniony z nim wybitny lubelski rabin Salomon Luria – MaHaRSzaL, który oskarżył go o to, iż z powodu nadmiernego zajmowania się świeckimi naukami zaniedbuje wiedzę o hebrajskiej gramatyce). Był także soferem i wiadomo, że własnoręcznie napisał zwój Tory.
W 1552 roku zmarły młoda żona rabina Mojżesza Isserlesa i jego matka Dina Malka. Izrael Isserl ufundował wówczas – dla uczczenia ich pamięci – synagogę, wtedy nazywaną Synagogą Nową, a obecnie (od imienia jego sławnego syna) – Synagogą ReMU. Druga żona Mojżesza Isserlesa była siostrą rabina Józefa Katza (Józef ben Mordechaj Gerszom haKohen, 1510‒1591), autora dzieła Szeerit Josef, wybitnego specjalisty od żydowskiego prawa związanego z kwestiami finansowymi i handlowymi, który po śmierci swojego szwagra został rektorem krakowskiej jesziwy i przewodniczącym beit dinu (sądu rabinackiego).
Pomimo stosunkowo krótkiego życia rabin Mojżesz Isserles był autorem wielu dzieł. Najbardziej istotna jest rola Mojżesza Isserlesa jako kodyfikatora żydowskiego prawa. W owym czasie mieszkający w mieście Cfat (Safed) w Górnej Galilei rabin Józef Karo (1488‒1575) ułożył zaakceptowany powszechnie przez Żydów kodeks religijnego prawa. Jako że był on Sefardyjczykiem, przepisy zawarte w obu jego dziełach – w Beit Josef  [„Dom Józefa”, Wenecja i Sabbionetta 1550‒1559], napisanym w formie komentarza do Arbaa Turim rabina Jakuba ben Aszera, i w opartym na nim samodzielnym kodeksie Szulchan Aruch [„Nakryty stół”, Wenecja 1565] – nie wyrażają poglądów aszkenazyjskich uczonych, ani tym bardziej żadnych aszkenazyjskich zwyczajów; opierają się one bowiem całkowicie na dziełach trzech uczonych: Izaaka Alfasi (RIFa), Mojżesza ben Majmona – Majmonidesa (RaMBaMa) i Aszera ben Jechiela (ROsza), który był ojcem rabina Jakuba ben Aszera (Baal haTurim). Mojżesz Isserles przygotowywał się podobno wówczas do ułożenia podobnego kodeksu; jednak po zapoznaniu się z pracami Józefa Karo, zmienił decyzję i postanowił?– zamiast pisania własnego dzieła – przystosować je dla Żydów aszkenazyjskich, tworząc do niego komentarz-uzupełnienie; tak powstała HaMapa [„Obrus”, Kraków 1571], oparta na wcześniej napisanym Darchei Mosze ([„Drogi Mojżesza”], za życia Mojżesza Isserlesa wyszły tylko części tego dzieła; pierwsze pełne wydanie: Berlin 1702‒1703), będącym komentem do Arbaa Turim. Jako wspólne dzieło Józefa Karo i Mojżesza Isserlesa, stał się Szulchan Aruch „wyrocznią żydowskiego życia”. Kodyfikacja prawa umożliwiała organizację życia autonomicznych, samorządnych gmin żydowskich, co w ówczesnych warunkach było dla Żydów w Polsce koniecznością.
[...]
Dzieło Mojżesza Isserlesa miało też kluczowe znaczenie w ustalaniu relacji pomiędzy halachą – powszechnie obowiązującym prawem, a minhagim – lokalnymi zwyczajami.
Rabin Mojżesz Isserles zmarł w 33 dniu liczenia Omeru (czyli w dzień święta Lag baOmer) w 1572 roku. Dla pobożnych Żydów, którzy pielgrzymują na jego grób na starym żydowskim cmentarzu w Krakowie, jest on kimś ciągle żywym – po dziś dzień bowiem kierują się spisanymi przez niego zaleceniami w każdej chwili swojego życia. Na jego nagrobku napisano MiMosze ad Mosze lo kam keMosze beIsrael – „Od Mojżesza do Mojżesza nie powstał nikt taki jak ten Mojżesz w Izraelu”. Jest to oczywiste nawiązanie do końcowych słów Tory (Księga Dwarim [Powtórzonego Prawa] 34:10), mówiących, że nie powstał więcej w Izraelu prorok podobny do Mojżesza. Taki sam napis znajdował się kiedyś na domniemanym grobie RaMBaMa – rabina Mosze ben Majmona – Majmonidesa w Twerii (Tyberiadzie) nad Jeziorem Galilejskim. Jak widzimy z tego napisu, polscy Żydzi porównywali Mojżesza Isserlesa z Mojżeszem Majmonidesem, a pośrednio także – toutes proportions gardées – z Mosze Rabenu, z biblijnym Mojżeszem.

Pamiętacie aferę z koszulkami "Śmierć żydzewskiej k..."? Ostatnio sąd skazał chyba kogoś w tej sprawie (gdzieś mi taka informacja mignęła przed oczami, nie pomnę gdzie).

Poniżej film nawiązujący do sprawy:

Adolf Eichmann został ujęty przez agentów Mosadu w Argentynie, wywieziony do Izraela, osądzony i skazany na karę śmierci.

Rabin Icchak Alfasi (1013-1103), od akronimu swego nazwiska znany jako "Rif", zmarł 10 ijar. Urodzony w Fezie w Maroku ("Alfasi" oznacza "z Fezu"), był jednym z wcześniejszych kodyfikatorów Talmudu, nauczycielem m. in. Jehudy Halewiego (autora "Kuzari"). W 1088 został zmuszony do opuszczenia Fezu - udał się do Hiszpanni, gdzie objął posadę rabina w Lucenie.

7 dnia ijar 1516 roku Rada Miejska Republiki Weneckiej utworzyła na jednej z wysp weneckich dzielnicę żydowską - getto. Było to pierwsze getto w nowożytnej Europie. Z jego fascynującą historią można się zapoznać czytając książkę Riccardo Calimaniego "Historia getta weneckiego".

... czym się aktualnie zajmuję, odpowiedź poniżej:

The form expresses general present. It expresses also present tense for opinions and beliefs:
k-oḏʕat babox min-yo ‘Do you know who your father is?’ (Prym and Socin 1881: 110);
ʔono hat k-ōḏano d-kit-tat u-šulṭōno ‘I know that you are a šulðan’ (AII, 164, 14)
ʔono lu-g-ḏaʕno ‘I don’t know’ (ibid, 16)
At the same time the volitional acts are expressed by that form:
ʔdlaylo k-ōbaʕno ʔ i-kačkayo d-mamṭatliyo ‘Tonight I want you to bring me the girl’ (AII, 164, 16)
mí k-ubʕat? ‘What do you want?’ (AII, 164, 25)
The k-qoṭəl form expresses actual present:
[’u-wāzīro] diqle ʕu-zāngo …ʔu-šeyx dāmixo-wa, mille: man-yo hāwo d-ko-hāz ’u-zāgo ‘[The wazir] rang the bell. The šeyx was asleep. He said: Who is ringing the bell?’ (164, 18-19)

Zapamiętajcie:

ʔdlaylo k-ōbaʕno ʔ i-kačkayo d-mamṭatliyo

:-)

Co zrobić z pozostałą po Pesach macą? Oczywiście można ją zjeść. Gdyby ktoś jednak szukał innego zastosowania dla macy - proszę bardzo:

Rabin Menachem Ziemba (Zemba) urodził się w Warszawie w 1883 roku. Pochodził z chasydzkiej rodziny dynastii z Góry Kalwarii (Ger). W 1935 r. został członkiem rabinatu warszawskiego i był już wówczas uznanym autorytetem halachicznym.
Razem z resztą Żydów warszawskich został zamknięty w getcie, gdzie służył jako rabin, niosąc pociechę swoim współwyznawcom. Zorganizował w tak trudnych warunkach regularne nauczanie Tory, odmawiał też opuszczenia getta, mimo wielu propozycji ukrycia go po "aryjskiej stronie".
Popierał wybuch Powstania wiosną 1943 roku, przekazał niemal całe pozostałe mu środki pieniężne na zakup amunicji i uzbrojenia dla powstańców. Pięć dni po wybuchu walk w getcie, w Szabat 19 nisan, dom, w którym ukrywał się rabin Ziemba został podpalony przez oddział SS. Próbując wydostać się z płonącego budynku, rabin Ziemba zginął zastrzelony przez nazistów.


Jego ciało zostało pośpiesznie pochowane w walczącym getcie, ale w 1958 ekshumowano jego szczątki i przewieziono do Izraela, gdzie pochowano je ponownie z honorami.

Większość dzieł rabina Ziemby spłonęła w czasie Powstania, przetrwały jedynie te nieliczne, powstałe przed wojną.

Rabin Mosze ben Majmon, zwany przez greków Majmonidesem, a w tradycji żydowskiej znany jako Rambam, urodził się w Kordobie, 14 nisan 4895 roku od stworzenia świata, czyli 1135 roku n.e.

(c) wikipedia.org

13 nisan to rocznica śmierci rabina Josefa Karo (1488-1575) - autora m. in. Szulchan Aruch. Jego grobowiec znajduje sie w Cfat (Safed) w Galilei.

(c) wikipedia.org

Bartosz Węglarczyk zwrócił moją uwagę na fałszerstwo, jakiego dopuściła się redakcja ultraprtodoksyjnej izraelskiej gazety Jated Neeman.
Otóż szanowna redakcja pisząc o nowym rządzie Izraela zamieściła zdjęcie członków gabinetu. No właśnie członków... "Problem" w tym, że w skład rządu wchodzą także kobiety.


Poniżej fragmenty oryginalnego zdjęcia i tego wydrukowanego przez Jated Neeman. I zagadka - znajdź różnicę. Nagród niestety nie przewidujemy...

(c) canoe.ca

W pewnym izraelskim filmie, który zdobył Nagrodę Publiczności WFF i wyświetlany był w polskich kinach, wizyta arabskiej orkiestry w Izraelu, mimo wszystkich przeciwności losu zakończyła się całkiem dobrze:



Niestety życie to nie kino, o czym przekonała się właśnie inna arabska orkiestra...

Ponad 30 lat minęło, a jak niewiele się zmieniło...

Jicchak Meir Alter (1799-1866), autor Chiduszej Harim (komentarza do Talmudu i Szulchan aruch), był uczniem Magida z Kozienic i rabina Simchy Bunama z Przysuchy. W Górze Kalwarii koło Warszawy założył swoją własną dynastię chasydzką - Ger (lub Gur). Dzisiaj jest to jedna z największych dynastii chasydzkich na świecie. Jicchak Meir Altar był dziedkiem rabina Jehudy Leiba Altera - Sfat emet.

Zdjęcia z Góry Kalwarii na stronie kirkuty.xip.pl

(c) wikipedia.org

Rabin Elimelech z Leżajska (1717-1786), którego rocznica śmierci wypada właśnie dzisiaj, był uczniem Magida z Międzyrzeca (Dow Bera). Jego główne dzieło nosi tytuł Noam Elimelech. Rabin Elimelech był nauczycielem wielu chasydzkich rabinów na terenie Polski, w związku z tym niemal każda "polska" dynastia wywodzi się od niego. Jego grób na cmentarzu w Leżajsku jest celem dorocznych pielgrzymek chasydów z całego świata.

Dzisiaj przypada rocznica śmierci rabina Joela Sirkesa (1561-1640), znanego jako Bach, od akronimu tytułu jego najważniejszego dzieła - Beit chadasz.

Poniżej biogram Bacha z książki "Żydowski Kraków" Henryka Halkowskiego:

Joel (ben Szmuel) Sirkes (Serkis, Sirkis, Serkes 1561‒1640), znany też jako Bach – jeden z najwybitniejszych żydowskich uczonych w Polsce, wielki autorytet w zakresie prawa religijnego.
Urodzony w Lublinie, był rabinem w wielu miastach w Polsce i na Litwie (m.in. w Prużanach, Łukowie, Lubomlu, Międzybożu, Bełzie, Szydłowie i Brześciu nad Bugiem). W końcu (w 1618 roku) osiadł w Krakowie, gdzie został rektorem tutejszej jesziwy, a później naczelnym rabinem miasta. Według legendy tak częste zmiany miejsca pobytu wiązały się z jego niezależnością poglądów i niezłomnym charakterem. Gminy żydowskie wolały zatrudniać jako rabinów ludzi przeciętnych, bardziej skłonnych do kompromisów – takich, z którymi łatwiej się było dogadać. W swojej jesziwie Joel Sirkes wykształcił wielu uczniów (niektórych z nich miał utrzymywać z własnych środków finansowych). Tego, jak wielkim autorytetem cieszył się on w całym żydowskim świecie, dowodzi fakt, iż Żydzi z różnych krajów często zwracali się do niego z pytaniami (i tak np. trzech rabinów amsterdamskich pytało go o radę w sprawie „heretyka” Uriela Acosty).
Rabin Joel Sirkes znany jest również jako Bach; przydomek ten pochodzi od akronimu utworzonego od tytułu jego głównego dzieła Bajit Chadasz [„Nowy dom”, Kraków 1631‒1639], napisanego w formie komentarza do kodeksu żydowskiego prawa Arbaa Turim rabina Jakuba ben Aszera; tytuł pochodzi stąd, że istniał już wówczas „stary dom” – wcześniejszy komentarz do Arbaa Turim, napisany przez rabina Józefa Karo i zatytułowany Beit Josef  („Dom Józefa”). W swoim dziele Joel Sirkes ustosunkował się do najważniejszych problemów związanych z praktycznym zastosowaniem żydowskiego prawa. Charakteryzował się on wielką niezależnością poglądów i bardzo często jego halachiczne orzeczenia były zupełnie odmienne od opinii na ten temat innych rabinów. Świadczy o tym chociażby ten fakt, że w okresie, kiedy powszechnie przyjętym kodeksem żydowskiego prawa był już Szulchan Aruch Józefa Karo i Mojżesza Isserlesa (i to właśnie dzieło było wówczas szeroko dyskutowane i komentowane), Joel Sirkes odwoływał się do Arbaa Turim – dzieła starszego i bardziej podstawowego. Joel Sirkes jest również autorem glos, umieszczanych w każdym wydaniu Talmudu. Napisał on także Mesziw Nefesz – komentarz do Księgi Rut (Lublin 1617); jego responsa rabiniczne ukazały się w dwóch częściach, jako Szeelot uTszuwot Bajit Chadasz (Frankfurt 1697) i Szeelot uTszuwot Bajit Chadasz haChadaszot (Korzec 1785).

Książka ukaże sie pod koniec marca nakładem Wydawnictwa Austeria.

Rabin Josef Caro ukończył pisanie Szulchan aruch - najważniejszego kodeksu prawa żydowskiego (Halachy). Kodeks ten jest skróconą i uproszczona nieco wersją wcześniejszego dzieła rabina Caro - Beit Josef.

Strona tytułowa pierwszego wydania Szulchan aruch (Wenecja 1564)

MADRIT BEFORE HANITA

w reżyserii Erana Torbinera

wtorek, 17 marca, godz. 20.30

Ptasiek Cafe, ul. Dajwór 3


Wstęp wolny

Film z polskimi napisami

Po wybuchu wojny domowej w Hiszpanii w 1936 r. , ponad 300 Żydów z Palestyny opuściło swoje domy by dołączyć do antyfaszystowskiej Międzynarodowej Kompanii. Wielu spośród nich było komunistami i wierzyło, że faszyzm to wróg całej ludzkości, nie tylko Żydów w szczególności. Antyfaszyści musieli swoje decyzje konfrontować z Organizacjami Syjonistycznymi, dowództwem Partii Komunistycznej w Palestynie, wreszcie ze swoimi własnymi rodzinami, które nie rozumiały ich woli walki tak daleko od domu. Wywiady z ostatnimi żyjącymi ochotnikami i ich rodzinami, fragmenty ich listów i pamiętników stanowią żywą kronikę ich dziejów. Pokazują co stało za ich decyzją o opuszczeniu Palestyny i podróżą do Hiszpanii.

Reżyser filmu Eran Torbiner jest absolwentem politologii i dziennikarstwa na Uniwersytecie w Tel Avivie. Od 1997 roku kręci dokumentalne filmy na tematy polityczne.

 

A skąd ja mam to wiedzieć?

Swoją drogą - napisy na mleku...

 

Ratuuunku!!!

Pierwsze wydanie drukiem Pięcioksięgu (Chumaszu) wraz z Targum Onkelos (tradycyjnym tłumaczeniem aramejskim) i komentarzem Rasziego ukazało się tego dnia w 1482 roku w Bolonii, nakładem Josefa ben Abrahama Caravity, który założył w swoim domu niewielką drukarnię.

Po czterech latach intensywnych prac, 3 adar 3412 roku od stworzenia świata nastąpiło uroczyste poświęcenie Drugiej Świątyni Jerozolimskiej. Wybudowano ją na miejscu zburzonej przez Nabuchodonozora Pierwszej Świątyni.

1 adar to rocznica śmierci wybitnego uczonego żydowskiego - Rabina Awrahama ben Meira ibn Ezry (1089?-1164).

Również rabin Szabtai Hakohen Katz (1621-1663?), autor Siftei Kohen - ważnego komentarza do Szulchan Aruch zmarł 1 adar.

30 szwat 1644 roku Rabin Jomtow Lipman Heller został wybrany na stanowisko rabina Krakowa.

Rabin Heller (1579-1654) to jeden z najznamienitszych rabinów XVII wieku. Znany jest jako "Tosefot Jomtow" od tytułu swojego najważniejszego dzieła - komentarza do Miszny. Był uczniem Maharala (twórcy słynnego praskiego golema). Już w wieku 18 lat został wybrany dajanem - sędzią sądu rabinicznego. Był rabinem w Nikolsburgu, Wiedniu, Pradze oraz w Krakowie. Pochowany został na Starym Cmentarzu przy Szerokiej.


Grobowiec r. Hellera w okresie międzywojennym

Nad ranem 1 lutego 2003 roku, wahadłowiec Columbia wracał z kolejnej misji w kosmosie. 16 minut przed zaplanowanym lądowaniem Columbia spaliła się w atmosferze. Przyczyną było uszkodzenie osłony termicznej skrzydła. Cała siedmioosobowa załoga wahadłowca zginęła.

Jednym z członków załogi Columbii był Ilan Ramon, pilot IDF i pierwszy w historii izraelski kosmonauta. Płk. Ramon był pierwszym astronautą obchodzącym Szabat w przestrzeni kosmicznej.

Tylko do 28 lutego w holu czytelni Biblioteki Narodowej (Warszawa, ul. Aleje Niepodległości 213) można oglądać wystawę KOLEKCJA POLSKIEJ KSIĄŻKI ARTYSTYCZNEJ Z PRZEŁOMU XX I XXI W. Organizatorzy wystawy prezentuję prace artystów z Małopolski i Śląska.

Wystawa jest fragmentem akcji prowadzonej przez Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi.

26 szwat jest rocznicą śmierci rabina Dawida ben Szmuela Halewi (1586-1667), autora komentarza halachicznego do Szulchan aruch pt. Turei zahaw (Taz).

Urodził się we Włodzimierzu Wołyńskim, ożenił się z córką słynnego Bacha - rabina Joela Sirkesa, który został jego nauczycielem. Wraz z teściem przeniósł się do Krakowa, mieszkał też w Rawie Ruskiej i Poznaniu, w końcu został rabinem w Ostrogu na Wołyniu. Tam tez napisał dzieło swojego życia - komentarz Turei zahaw. Książka została wydana w Lublinie w 1646 r.

Uciekając przed siepaczami Chmielnickiego udał się na Morawy, wkrótce jednak wrócił do Polski - a dokładnie do Lwowa gdzie został przewodniczącym miejscowego sądu rabinackiego i naczelnym rabinem miasta.

Poniższa legenda pochodzi z książki "Żydowski Kraków - legendy i ludzie" Henryka Halkowskiego:

[...] Bach miał na utrzymaniu liczną rodzinę, więc bardzo się trapił tym, jak zapewnić jej odpowiednie warunki życia. Pewnego piątkowego popołudnia, udręczony smutnymi myślami i niepokojem, zdrzemnął się. Kiedy spał, do drzwi domu zapukał jakiś człowiek. Drzwi otworzyła córka Bacha. Przybysz powiedział jej, że ma do Bacha bardzo pilny list. Córka wahała się, czy obudzić ojca, w końcu jednak zrobiła to. Bach przeczytał list; było w nim napisane, że Gmina Żydowska w Krakowie prosi go o objęcie stanowiska głównego rabina tego miasta. Bach ucieszył się i powiedział do córki:
– Wniosłaś wielką radość w moje serce. W chwili, kiedy mnie obudziłaś i kiedy otrzymałem list, weszła w moje ciało dodatkowa dusza – neszama jetera. Błogosławię cię, abyś poślubiła kogoś, kto jest równie wielkim uczonym w Torze, jak ja.

Córka Bacha miała wtedy kilka lat. Kiedy jednak doszła do wieku odpowiedniego do zamęścia, nie można było znaleźć dla niej odpowiedniego kandydata na męża. Żona rabina powiedziała do niego:
– To wszystko jest skutkiem twojego błogosławieństwa. Musisz coś zrobić, bo jak nie, to nasza córka do końca życia będzie starą panną.

Bach zdenerwował się i złożył następujące przyrzeczenie:
– Pójdę teraz do synagogi i wydam moją córkę za pierwszego napotkanego tam nieżonatego mężczyznę.

Dawid haLewi, znany później jako Taz, w młodym wieku, mając zaledwie 18 lat, napisał komentarz do Jore Dea, jednej z czterech części Szulchan Aruch. Komentarz stał się powszechnie znany wśród uczonych w Torze; nie wiedziano jednak, kto jest jego autorem. Taz obawiał się, że jego młody wiek może zniechęcić do niego potencjalnych czytelników, dlatego też wolał opublikować go anonimowo.
Tak więc Taz, nikomu nie znany, wędrował po kraju w stroju biednego włóczęgi. Przybył akurat do Krakowa i – jak to było w zwyczaju – nocował w przedsionku synagogi. Kiedy Bach po złożeniu przyrzeczenia wszedł do synagogi, pierwszym człowiekiem, na którego się natknął, był właśnie Taz.

– Czy jesteś żonaty? – zapytał.
Taz odpowiedział, że nie jest.
– Zatem wydam za ciebie moją córkę – powiedział Bach.
Taz zapytał go, kim jest.
– Jestem Joel Sirkes, naczelny rabin Krakowa – oznajmił Bach.
Taz oświadczył, że zgadza się na ślub. [...]

Dokończenie tej i wielu innych legend o krakowskich rabinach - w książce.

No właśnie, kto? Gdyby ktoś miał jeszcze jakiekolwiek wątpliwości, to artykuł z Dużego Formatu rozwieje wszystkie.

Stanisław pyta jeszcze Marcina: skoro ja mogę tylko zyskać, to kto traci? Bo przecież pieniądze nie wezmą się z powietrza. I słyszy: - Spoko, to pewny interes, bo Żydzi wymyślili.

Uderzają mnie z lektury tego artykułu dwie rzeczy: ludzka naiwność i ludzka cyniczność. Naiwność "wrobionych" przez banki ludzi, którzy potracili niejednokrotnie dorobek życia, i cyniczność pracowników banków, którzy do tych "interesów" namawiali.

Wiem jedno - banki, jaki i inne instytucje finansowe, będą jeszcze długo odbudowywać społeczne zaufanie. Przynajmniej moje.

Dzisiaj wypada rocznica śmierci rabina Israela Lipkina (1810-1883), znanego jako Israel Salanter (od miasteczka Sałanty na Litwie, gdzie uczył się w młodości). Israel Lipkin był twórcą ruchu musar opartego na ideach ascetyzmu i rygoryzmu moralnego. Celem musaru jest rozwój duchowy i przezwyciężenie, na drodze kontemplacji, wewnętrznych przeszkód w drodze do doskonałości.

Oto kilka jego powiedzeń:

Człowiek żyje "ze sobą" siedemdziesiąt lat, a po wszystkim okazuje się, że nie znał sam siebie.

Wymawiając słowo Echad (Jedyny) w Kriat Szma Żyd ogłasza Boga królem całego wszechświata, tyle tylko, że czasami zapomina, iż sam jest jego częścią.

Człowiek jest kroplą intelektu w morzu instynktów.

Duchowość jest jak ptak: jeśli chwycisz za mocno - udusi się, jeżeli rozluźnisz swój ucisk - odleci.

Jeśli ktoś będzie plotkował i obmawiał bliźniego w synagodze w Kownie, ktoś w Paryżu przestanie przestrzegać Szabatu.

Po tym, jak kilka lat temu sąd we Francji orzekł o współudziale francuskich kolei SNCF w Zagładzie, teraz mamy kolejny przełom - Rada Państwa (odpowiednik NSA) uznała dzisiaj "odpowiedzialność" państwa francuskiego za udział w deportacji Żydów przez rząd Vichy, wykluczając jednak odszkodowania.

Właśnie czytam "Szkice piórkiem" Bobkowskiego - zapis okupacyjnej rzeczywistości w Paryżu. Z kart książki wyłania się obraz sielski-anielski prawie. Owszem, są braki w zaopatrzeniu, jakieś aresztowania, nawet egzekucje, ale wszystko to gdzieś na marginesie, poza zwykłym życiem zwykłych mieszkańców miasta. Co prawda jestem dopiero na początku 1942 roku, ciekaw jestem więc, czy autor zauważy w ogóle Zagładę. Jednak do tej pory mam wrażenie, że to jacyś inni chyba Niemcy od tych, których my znamy naszej historii, okupowali Francję...

Dziś przypada rocznica śmierci Menachema Mendla z Kocka (1787-1859). Jego nazwisko brzmiało Morgenstern, ale rzadko występuje pod nim, najczęściej jako "Kocker Rebe".
Znany z kontrowersyjnych zachowań - według Martina Bubera, Morgenstern doświadczył w 1839 roku w jeden z szabatowych wieczorów pewnego rodzaju objawienia. Skutkiem była radykalizacja zachowań, polegające m.in. na demonstracyjnym łamaniu przepisów halachy, co ostatecznie doprowadziło do rozłamu wśród jego zwolenników.

Kolejną szokującą dla otoczenia decyzją było zamknięcie się na 20 lat w pokoju, kontakt ze światem zewnętrznym ograniczając do absolutnego minimum. Zakazał zapisywania swoich nauk, sam niszcząc wszystkie notatki.

Cytuję za krakoff.info:

Racjonalistyczny Klub Filmowy

W niedzielę 15 lutego o g. 19 w klubie Re krakowscy zwolennicy rozumu i doświadczenia podejmą temat Religijności niechcianej mniejszości.

Gościem klubu będzie Mike Urbaniak, dziennikarz i animator kultury, członek Beit Warszawa, współtwórca Kibbutzu Sztuki, współautor książki Gejdar, zbioru 16 wywiadów z polskimi gejami.

Punktem wyjścia do rozmowy będzie pokaz filmu Trembling before God (Trzęsąc się przed Bogiem), o podobnej tematyce, choć dotyczący innego kręgu religijnego, dokument o homoseksualnych Żydach, którzy chcą pozostać religijni.

Rabin Jaakow Jehoszua Falk (1680-1756), którego rocznica śmierci wypada dzisiaj - 14 szwat, jest znany przede wszystkim jako autor klasycznego komentarza talmudycznego Pnei Jehoszua. Urodził sie w Krakowie, był spokrewniony z Megine Szlomo - Jehoszuą Heszlem. Był rabinem we Lwowie, Berlinie, Metzu i w końcu we Frankfurcie nad Menem. Zmarł w Offenbachu.


(c) www.mytzadik.com

Wiemy że napisał również komentarz do Pięcioksięgu, który jednak nigdy nie został wydany drukiem a jego rękopis zaginął.

Bardzo przepraszam wszystkich za "nachalne forsowanie kultury żydowskiej i żydowskiego punktu widzenia":

- Trwające u nas od dziesięciu lat, lekko licząc, nachalne forsowanie kultury żydowskiej i żydowskiego punktu widzenia staje się już nie do zniesienia! - woła gość audycji [Radia M.]. - Przynajmniej dla mnie, Bogusława Wolniewicza. Ta nachalność musi przecież wzbudzić reakcje i sprzeciwy, tak jak ten mój w tej chwili! Ale ufam, że ja nie jestem jedyny w Polsce, którego to razi.
I dalej: - I tutaj rodzi się we mnie drugie pytanie: czy ci promotorzy judeizacji Polski tego nie rozumieją? Czy ich tak zaślepia hucpa? Czy może przeciwnie - rozumieją bardzo dobrze - tego właśnie chcą. Chcą nas sprowokować, by potem móc ryczeć na cały świat o polskim antysemityzmie, polskich obozach zagłady! W wiadomym celu.

Obiecuje skruchę i poprawę... Przepraszam za hucpę...

A swoja drogą, czy używanie tak perfidnego żydowskiego słowa (hucpa) w polszczyźnie nie jest przejawem judaizacji właśnie? Prof. Wolniewicz jest zatem albo podstępnym, skrytym judaizatorem, albo jest już do szpiku kości zjudaizowany.

W grudniu pan prezydent ostentacyjnie wprowadził w Polsce świętowanie żydowskiego święta Chanuki.

Pewnie zamiast Trzech Króli...

Rabin Szalom Szarabi (1720 - 1777), znany od akronimu swojego imienia i nazwiska jako Raszasz, urodził się w Jemenie i jako młody chłopiec wyemigrował do Erec Israel. Słynął ze swoich mistycznych zainteresowań, został wybrany na dyrektora kabalistycznej jesziwy Jesziwat ha-Mekubalim na Starym Mieście w Jerozolimie. Był pierwszym chyba jemeńskim uczonym, który cieszył się uznaniem w całym żydowskim świecie. Przez jemeńskich żydów uważany jest za największy autorytet w sprawach halachy.


Grobowiec Raszasza na Górze Oliwnej w Jerozolimie
(c) Wikipedia.org

Dzisiaj przypada rocznica jego śmierci.

Właś nie!

Dzisiaj przypada rocznica śmierci Dawida Biedermana z Lelowa (1746-1814). Był on uczniem "Widzącego z Lublina" - Jakuba Icchaka Horowica. Słynął ze swojej miłości do ludzi, zawsze dostrzegał dobre strony nawet najgorszych ludzkich czynów. Był nauczycielem rebego Ichaka Kalisza z Warki oraz Simchy Bunima z Przysuchy - protoplastów wszystkich niemal "polskich" dworów chasydzkich (wywodzących się z terenów "Kongresówki").


Grób Dawida Biedermana w Lelowie

Pod koniec lat 80-tych ubiegłego wieku szczątki Dawida Biedermana odnaleziono wbudynku lokalnego sklepu. Od tego czasu Lelów jest znowu miejscem chasydzkich pielgrzymek. Kilka lat temu została tam nawet wybudowana mykwa (ul. Ogrodowa 3)

Rabin Jehudah Leib Alter (1847-1905), był trzecim rebe chasydzkiej dynastii Ger (Góra Kalwaria). Osierocony jako niemowlę, wychowywany był przez dziadków. W wieku 23 lat został przywódcą dynastii, która pod jego przewodnictwem stała się największą i najbardziej wpływową grupą chasydzką na ziemiach polskich . Popierał emigrację Żydów do Palestyny. Najbardziej znany jest jako autor wielotomowego dzieła pt. Sfat emet.



Zmarł 5 dnia miesiąca szwat.

Fragment książki "Najtrudniej jest spotkać Lilit" A. Grupińskiej wydanej przez Wydawnictwo Austeria:

Góra Kalwaria, 33 km na południe od Warszawy, lato 1996 roku. To tutaj Gerer rebe miał swój wspaniały dwór chasydzki. Miał też olbrzymi beis medresz, w którym modlono się i ucztowano w święta. Chasydzi zjeżdżali z calusieńkiej Polski. Obok jednopiętrowy budynek mieszczący gigantyczną bibliotekę: tysiące woluminów i wiele niepublikowanych manuskryptów – tu rebe przyjmował chasydów z ich prośbami i smutkami. I jeszcze kilka luksusowych, jak na owe czasy, rezydencji rebego i jego dzieci. Dom rebego jako jedyny w miasteczku miał bieżącą wodę, elektryczność i telefon. Do dzisiaj pamiętają o tym starzy mieszkańcy. Ściany zdobione najpiękniejszymi kilimami, na podłogach puszyste dywany, pokoje wyposażone w najdroższe meble, a w piwnicach setki butelek starego wina. Powiadają, że trzy dni Niemcy wywozili skrzynie z Góry Kalwarii. [...]

Nagle wyrasta przed nami obywatel miejscowy, taki trochę bardziej elegancki, w białych skarpetkach i z saszetką na palcu.
 – A wy czego tu?
Nie jesteśmy pewni, co to zdanie oznacza. Czy to atak na obcego, czy obrona przed swoim? Ryzykujemy ostrą odpowiedź.
 – Przyjechaliśmy z Izraela i chcielibyśmy obejrzeć dom cadyka.
Dżentelmen nie dowierza. Bacznie się nam przygląda.
 – Z Izraela?
 – Tak.
 – Sami, bez grupy?
 – Tak.
 – To wy jesteście Żydzi? [...]

Wchodzimy do dużej, pustej sali ze świeżo wykafelkowaną podłogą. Ściany pomalowane na brudnobiało, łazienkowe kafelki wokół i cisza potworna. Nagle zauważam wąskie, drewniane schody. Prowadzą gdzieś na górę.
 – Pani, tam nic nie ma, nie odnowili jeszcze, tylko ten stary piec – słyszę z dołu.
Pachnie wilgotnym drewnem, kurzem i czasem. Na ścianach pająki przechadzają się po swoich linach. Prawdziwy piec macowy. Ten sam, w którym pewnie jeszcze w roku 1939 rebe wypiekał macę na Pesach. W piecu kilka zwęglonych drewienek. Nikt tu nie zdążył posprzątać. Ciągle pachnie przeszłością i łatwiej wywołać duchy z wyobraźni.
 – Oni to najbardziej przy tym piecu się kiwają – słyszę głos naszego przewodnika.

Rabin Israel Abuchacera (1890-1984), znany bardziej jako Baba Sali, urodził się w Maroku i od młodych lat cieszył się sławą geniusza, cudotwórcy i wielkiego kabalisty. W 1964 roku przybył do Izraela i ostatecznie osiadł w małym miasteczku Netiwot, które wkrótce stało się miejscem pielgrzymek. Oczywiście celem ich był Baba Sali. Po śmierci (4 szwat) miejscem pielgrzymek stał się jego grób.

Rabin Abraham Kalisker (1741-1810) był dość kontrowersyjną postacią pośród chasydzkich przywódców. Jako młodzieniec studiował razem ze słynnym Gaonem Wileńskim, najbardziej znanym przeciwnikiem chasydyzmu w XVIII wieku, ale wkrótce Abraham Kalisker sam dołączył do nowej "sekty" zostając uczniem Dow Beera z Międzyrzeca. Szybko stał się zresztą oddanym apologetą chasydyzmu, otwarcie atakując przeciwników nowego ruchu. Kalisker stał się niewygodny nawet dla swoich kolegów - jego otwarta krytyka istniejących gmin i ich urzędników nie była na rękę wielu liderom chasydyzmu, którzy próbowali jakoś wkomponować się w istniejące od stuleci struktury. Został nawet oskarżony przez chasydów z Wołynia i Podola o defraudację powierzonych mu funduszy dla biedoty. W 1777 roku Rabin Abraham Kalisker przyłączył się do aliji organizowanej przez rabina Menachema Mendla z Witebska i razem z ponad 300 chasydami udał się do Ziemi Izraela. Osiedlił się w Safedzie w Górnej Galilei ale później (ok. 1783) zmuszony do przeprowadzki do Tyberiady, gdzie zmarł 4 dnia miesiąca szwat 1810 roku.

Coś pisałem na temat motoryzacji? Chyba nie, pisałem za to o Gemarze...

3 szwat (w tym roku jest to 28 styczeń) to rocznica śmierci Josefa Kalisza (syna Menachema) przywódcy chasydzkiej dynastii Amszinow (Mszczonów).



Drzewo genealogiczne dynastii z Mszczonowa pochodzi z książki "Najtrudniej jest spotkać Lilit" A. Grupińskiej.

Już za dwa dni w Krakowie wystąpi Neszama Carlebach, córka legendarnego kompozytora muzyki żydowskiej, Szlomo Carlebacha.



Neszama Carlebach (ur. w 1974 r.) zaczęła występować razem ze swoim ojcem na estradzie już w wieku 15 lat. Od dzieciństwa była kształcona w tym kierunku. Samodzielną karierę profesjonalną rozpoczęła po śmierci ojca w 1994 r.

Wyjątkowy styl N. Carlebach łączący jazz, pop i soul będzie można podziwiać 29 stycznia 2009 o godzinie 20:00 w synagodze Kupa przy ulicy Miodowej 27.

Bilety w cenie 29 PLN do nabycia w księgarni Austeria (ul. Józefa 38); w Punkcie Informacji Miejskiej (ul. Św. Jana 2) oraz w Centrum Społeczności Żydowskiej (ul. Miodowa 24).

Dzisiaj wypada 209. rocznica śmierci chasydzkiego nauczyciela - Meszulama Zusji z Annopola (1718?-1800), ucznia słynnego "Wielkiego Magida" - Dow Beera z Międzyrzeca. Rebe Zusja słynął z erudycji, wielkiej pobożności oraz skromności. Mówiono o nim, że nie jest zdolny do wypowiedzenia nawet jednego złego słowa o bliźnim.

Znany jest z wielu przypisywanych mu anegdot i powiedzonek. Podobno leżąc już na łożu śmierci powiedział do swoich uczniów: "W przyszłym świecie nie zapytają mnie: 'Dlaczego za życia nie byłeś jak Mojżesz?' Zapytają raczej: 'Dlaczego nie byłeś Zusją?'"

Oto przepiękna reklama pewnego wydawnictwa:



Znalezione dzięki Cebricie.

Czytając wczoraj iż:

Benedykt XVI zdjął ekskomunikę z czterech biskupów lefebrystów, wyświęconych bez zgody papieża Jana Pawła II w 1988 roku. Zapoczątkowało to wtedy schizmę Bractwa świętego Piusa X, założonego przez arcybiskupa Marcela Lefebvre'a.

nie miałem pojęcia, że ta sprawa wywoła ostrą reakcję ze strony żydowskiej. Ale cóż się dziwić skoro wśród rehabilitowanych jest i biskup-rewizjonista:

Kontrowersyjną decyzję Watykanu o pojednaniu się z lefebrystami komplikują ostatnie wywiady prasowe bp. Wiliamsona, który neguje Holocaust i istnienie komór gazowych. - W nazistowskich obozach zginęło co najwyżej 200-300 tys. Żydów. To, co nazywane jest komorami technicznymi, nie mogło być szczelne. Więc to nie były komory - tłumaczy Wiliamson [...]
Choć poglądy lefebrysty, który przed rokiem bronił autentyczności "Protokołów mędrców Syjonu" (mają dowodzić istnienia żydowskiego spisku rządzącego światem), nie są wielkim zaskoczeniem, to wywołały wzburzenie w Niemczech [...].
Stosunek do ekumenizmu oraz dialogu z Żydami to jeden z głównych punktów sporu między Watykanem a lefebrystami. Bractwo św. Piusa X odrzuca cały dorobek tzw. teologii po Holocauście, która odeszła od obciążania Żydów grzechem bogobójstwa (winą za śmierć Chrystusa) i uznała judaizm za -jak ogłoszono na Soborze Watykańskim II -"korzeń szlachetnego, oliwnego drzewa", którym jest Kościół. [...]

A pamiętam jak nie tak dawno B16 zapowiadał kontynuację dorobku JP2...

Trzy lata temu zmarł w Jerozolimie w wieku 108 lat rabin Icchak Kaduri, jeden z najwybitniejszych kabalistów naszych czasów. Urodził się w Bagdadzie w 1898, jako młodzieniec studiował u słynnego Ben Isz Chai'a (rabina Josefa Chaima z Bagdadu), w 1922 wyemigrował do Erec Israel, gdzie przez wiele lat studiował kabałę, prowadząc jednocześnie mały zakład introligatorski

Największy chyba rozgłos przyniósł mu napisany tuż przed śmiercią list, którego treść opublikowano po jego śmierci. Autentyczność listu poddawana jest jednak w wątpliwość.

Znowu będzie o Izraelu, tym razem w trochę lżejszym tonie.

Oto witryna sklepowa w Tel Avivie:



Gianni Versace? Szyk, klasa, włoski styl - musi być drogo... Otóż niekoniecznie.
Zwróćcie uwagę na napis umieszczony przy lewej krawędzi zdjęcia. Oto jego powiększenie:



Napis głosi, ni mniej ni więcej, iż:

Sklep ten nie ma żadnego związku z włoskim domem mody Gianni Versace S.P.A, a produkty, które oferuje nie są produkowane przez w/w dom mody.

Zabawne, prawda?

Dla przypomnienia, oryginalny sklep Gianni Versace wygląda tak:

Dzisiaj wypada 121 rocznica śmierci rabina Samsona Rafaela Hirscha.

Rabin Shimshon Rafael Hirsch (1808-1888), był zwolennikiem ścisłej integracji żydów z nowoczesnym światem, jednak z dokładnym przestrzeganiem wszystkich aspektów Prawa (Tora im derech erec). To on zapoczątkował ortodoksyjne "odrodzenie" życia żydowskiego w Niemczech, był duchowym ojcem dzisiejszej nowoczesnej ortodoksji. W dobie reformy judaizmu twierdził, że to sami Żydzi, nie judaizm, potrzebują reformy.

(c) gazeta.pl

Robi się perwersyjnie...

Bardzo ciekawy tekst ukazał się w Jerusalem Post. Pozwolę sobie przetłumaczyć główne tezy.


Jerusalem Post

W czasie operacji "Płynny ołów" zginęło dziesięciu żołnierzy izraelskich, czterech z nich było kipa sruga - religijnymi syjonistami. Ta grupa stanowi od 10 do 15 procent społeczeństwa izraelskiego.

W korpusie oficerskim IDF niższego i średniego szczebla od 30 do ponad 40% oficerów to właśnie religijni syjoniści.

Socjologowie od kilku lat zwracają uwagę na zmiany demograficzne w strukturach IDF - coraz większy i nieproporcjonalnie duży odsetek żołnierzy pochodzi z trzech głównych grup społecznych: religijnych syjonistów (bardzo często mieszkańców osiedli na tzw. Zachodnim Brzegu), imigrantów z krajów byłego Związku Radzieckiego i ich dzieci, oraz, co ciekawe, Druzów.

Ten nieproporcjonalnie duży odsetek kipot srugot wśród żołnierzy IDF należy tłumaczyć sukcesem systemu jesziw wojskowych Hesder, gdzie młodzi ludzie łączą zaawansowaną naukę Tory ze służbą wojskową. Według badań spora część młodych chłopców z religijnych domów, którzy trafiają do służby wojskowej bezpośrednio po ukończeniu szkoły średniej, porzuca w konsekwencji dotychczasowy tryb życia. Przyczyny tego stanu rzeczy są różne, ale wydaje się że głównymi winowajcami są: dominująca świecka kultura wojskowa oraz brak wsparcia rabinicznego.

Uczniowie każdej z ponad 40 jesziw Hesder natomiast, bardzo często służą w specjalnych jednostkach dla religijnych, gdzie czują się doceniani i wspierani, co owocuje ich dużym zaangażowaniem w służbę, pomimo ograniczonych możliwości kariery wojskowej (z powodu łączenia służby wojskowej z nauką Tory rzadziej zostają oni mianowani na stopnie oficerskie). Religijni syjoniści z Hesderu bardzo często wybierają służbę w elitarnych jednostkach IDF, co dowodzi ich zaangażowania i poświęcenia.

Cóż, artykuł zdaje się potwierdzać, iż społeczeństwo izraelskie traci coraz bardziej pewien etos, etos osadnika, twardego ale sprawiedliwego, kochającego swój kraj i stającego w jego obronie. Coraz mniejsza część społeczeństwa identyfikuje się z tym wizerunkiem. Ostatnimi obrońcami tego etosu są właśnie religijni syjoniści - bardzo często sefardyjczycy, mieszkający w osiedlach na Zachodnim Brzegu, bardzo często także dość radykalni politycznie.

Izraelczycy coraz bardziej upodabniają się do społeczeństw zachodnich - z mojego punktu widzenia to smutne...

Fraza "muzyka izraelska" bardzo często pojawia się jako ta, która kieruje was na mojego bloga. Jest to wręcz prawie najczęstsze zapytanie, chociaż o izraelskiej muzyce pisałem raz, dawno temu.

Pora więc ponownie coś napisać...
A raczej podać linka do strony z darmową muzyką z Izraela. Znajdziecie tam twórców młodych, niszowych, ale za to możecie za darmo posłuchać/ściągnąć trochę muzyki. Polecam.

Polecam też stronę israel-music.com, która jest chyba najlepszym miejscem by zorientować się co się wydaje w Izraelu. Tu niestety zupełnie za darmo można jedynie posłuchać fragmentów płyt, ale za to można kupić nie tylko muzykę, lecz także filmy na DVD i multimedia.

Skoro było już o najnowszej historii terenów znanych współcześnie jako "Strefa Gazy", czas zatem teraz na ich dzieje nieco dawniejsze.



Biblia wymienia tereny "Strefy Gazy" jako część Ziemi Izraela (Rodz, Lb), a przed podbojem ziemi Kanaan przez Izraelitów ten fragment wybrzeża był zamieszkany przez plemiona Chiwitów oraz Kaftorytów (Pwt 2:23). Po podboju Kanaanu obszar ten przypadł w udziale plemieniu Jehudy (Sedz 1:18). Z terenami Strefy Gazy związana jest także biblijna historia Samsona (Sedz 13-16). Prorok Amos wspomina o wrogiej względem Żydów postawie mieszkańców Strefy Gazy (Amos 1:6). Talmud w traktacie Sota wspomina rabinów żyjących w Gazie (Sota 20b).

W późniejszym okresie część Strefy wchodziła w skład królestwa Dawida i Salomona, jeszcze później dostała się we władanie Ptolemeuszy, Seleucydów, wreszcie Rzymian i Bizantyjczyków. Przez cały czas jednak była Gaza ważnym ośrodkiem żydowskiego życia. Jej mieszkańcy czerpali dochody głownie z lokalizacji na ważnym szlaku handlowym (pomiędzy Azją i Afryką), żyznej ziemi, oraz nadmorskiemu usytuowaniu (porty).

Gdy Arabowie podbili Bliski Wschód, Gaza przeszła pod panowanie muzułmańskie, stając się nawet stolicą regionu. Życie żydowskie na tych terenach nie zamarło aż do okresu Krzyżowców, którzy swoim zwyczajem niszczyli wszystkie społeczności żydowskie na swojej drodze. Zachowały się zapiski z XIV wieku mówiące o jedynie 60 rodzinach żydowskich żyjących w Gazie. Słynny rabin Owadia Bartenura (autor znanego komentarza do Miszny) odwiedził te tereny w 1488 roku, spotykając się z rabinem Gazy (nota bene pochodzącym z Europy Środkowej). Pod panowaniem Imperium Ottomańskiego społeczność żydowska w Gazie rozwijała się i powiększała. W XVII wieku nawet Karaimi mieli tam swoją synagogę (kienesę), a rabin Israel Najara, autor znanej pieśni szabatowej "Ja ribon" pełnił w tamtym czasie funkcję naczelnego rabina Gazy. Z Gazy także pochodził słynny Natan - prorok fałszywego mesjasza Sabataja Cwi. Napoleon Bonaparte odwiedził te tereny w 1799 roku. Dopiero pogrom w 1929 zatrzymał rozwój życia żydowskiego na tych terenach - większość żydowskich mieszkańców opuściła Gazę wkrótce potem. Egipt okupował Strefę Gazy od 1948 roku, by w wyniku Wojny Sześciodniowej (1967) stracić ją na rzecz Izraela.

Czy ktoś widział ketuba, jak wygląda ketub...?

Taki właśnie prowokacyjny tytuł ma izraelski dokument w reżyserii Hilli Medalia, który dzięki Żydowskiemu Stowarzyszeniu "Czulent" i Festiwalowi "Żydowskie Motywy" będzie można obejrzeć już we wtorek, 20 stycznia, o godz. 20.15 w Ptasiek cafe na ul. Dajwór 3.



Ayat Al-Akhras była 18-letnią dziewczyną mieszkającą w palestyńskim obozie dla uchodźców. Była śliczną, wzorową studentką. Rachel Levy była 17-letnią Izraelką mieszkającą w Jerozolimie. Była piękną, pełną werwy, kochającą córką i siostrą.

29 marca 2002 roku, matka Rachel poprosiła ją, żeby poszła do miejscowego supermarketu i kupiła składniki na kolację szabatową. Kiedy Rachel znajdowała się w sklepie, Ayat weszła do budynku i zdetonowała portmonetkę pełną ładunków wybuchowych zabijając siebie, ochroniarza oraz Rachel. Te dwie dziewczyny były tak do siebie podobne, że patologowie mieli kłopot w poprawnym zidentyfikowaniu zwłok. Kiedy magazyn "Newsweek" zamieścił na okładce ich zdjęcia jedno obok drugiego, wielu czytelników nagle zaczęło postrzegać konflikt na Środkowym Wschodzie bardziej jako tragedię ludzką niewinnie ginących ludzi, a nie jak abstrakcyjną kwestię polityczną.

Film Medalii jest dokumentalnym zapisem tego, jak radzą sobie rodziny obu dziewczyn z ich śmiercią. Matka Racheli dąży do spotkania z matką Ayat, chcąc zrozumieć dlaczego ich córki musiały zginąć. Czy ta rozmowa ją ukoi i da nadzieje na pokój?

Wstęp wolny!

Film z polskimi napisami.

Wpadła mi w ręce przed kilku dniami ciekawa książka. Zatytułowana Netiwot, jest podręcznikiem do języka hebrajskiego dla trzecioklasistów. Została wydana w Jerozolimie, w wydawnictwie Kiriat sefer, w roku 1946/47 (podano tylko hebrajski rok wydania).







Zgodnie z prawdą metryka drukarska książki podaje: Printed in Palestine.



Zupełnie przypadkiem tego samego dnia ktoś zwrócił mi uwagę na inną książkę wydrukowaną w Jerozolimie, tym razem współczesną - jest to popularny modlitewnik Sidur tefilat kol pe, wydany przez wydawnictwo Eszkol. I tu ciekawostka - ktoś nie lubiący Państwa Izraela przybił pieczątkę informującą, że książka została wydrukowana w... Palestynie.



Zawsze gdy coś takiego widzę, przypomina mi się powiedzenie mojego znajomego rabina: "Jestem bardziej palestyński niż Jaser Arafat - ja urodziłem się w Palestynie!".

Znamy już nominacje do tegorocznych Oskarów. W kategorii "Najlepszy film zagraniczny" (nie-anglojęzyczny) wśród nominowanych znalazł się izraelski obraz Waltz with Bashir Ari'ego Folmana, który kilka dni temu otrzymał już nagrodę Golden Globe.



Ten autobiograficzny film (animowany!) opowiada o traumatycznych wspomnieniach z okresu wojny w Libanie (tzw. I wojny libańskiej - 1982), poszukiwaniach odpowiedzi na dręczące pytania, odpowiedzialności oraz o wpływie wojennej traumy na "cywilne" życie.

Tutaj można pobrać zwiastuny filmu.

Biorąc pod uwagę fakt, że film został już nagrodzony "Złotym Globusem", oraz aktualną sytuację w Strefie Gazy wydaje się, że mamy mocnego kandydata do statuetki...

Ps. Podobno Folman zamierza zająć się teraz adaptacją "Kongresu futurologicznego" Stanisława Lema. Zapowiada się bardzo ciekawie...

Dla przypomnienia najnowszej historii Strefy Gazy:

Od dzisiaj dostępne są (na razie tylko w naszej księgarni w Synagodze Wysokiej na Józefa) dwie nowe książki Wydawnictwa Austeria przeze mnie przygotowane:

Najtrudniej jest spotkać Lilit. Opowieści chasydzkich kobiet Anki Grupińskiej - 3 wydanie, poprawione i uzupełnione



Sodoma i Odessa. Wariacje, domysły i piosenki na temat Opowiadań odeskich Izaaka Babla Jerzego Pomianowskiego

Eszet chail to po hebrajsku "dzielna kobieta".

(c) ynetnews.com

Oto historia Dominiki - polskiej wolontariuszki w Aszkelonie, która pomaga m.in. ofiarom rakietowych ataków Hamasu.